24 มิถุนายน 2568 – ผู้สื่อข่าวรายงานว่า นายพิชัย ชุณหวชิร รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง เตรียมเป็นประธานการประชุมคณะกรรมการนโยบายและบริหารข้าวแห่งชาติ (นบข.) เพื่อหารือมาตรการเร่งด่วนในการดูแลราคาข้าวเปลือกที่มีแนวโน้มลดต่ำลงอย่างชัดเจนในช่วงปลายปีนี้

แหล่งข่าวจากทำเนียบรัฐบาลเปิดเผยว่า หนึ่งในวาระสำคัญของการประชุมคือการประเมินและปรับวงเงินช่วยเหลือชาวนาผู้ปลูกข้าวนาปรัง ปี 2568 หลังจากกรมส่งเสริมการเกษตรได้ปิดรับลงทะเบียนเกษตรกรแล้วเมื่อวันที่ 30 เมษายนที่ผ่านมา พบว่ามีผู้ลงทะเบียนถึงกว่า 800,000 ครัวเรือน สูงกว่าที่คาดการณ์ไว้กว่า 2 เท่า จากที่เคยประเมินไว้ราว 300,000 ครัวเรือน

ส่งผลให้วงเงินช่วยเหลือเดิมที่ นบข. เคยอนุมัติไว้เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ จำนวน 2,867 ล้านบาท อาจไม่เพียงพอ โดยคาดว่าจำเป็นต้องใช้งบประมาณมากขึ้นถึง 2-3 เท่า เพื่อจ่ายเงินไร่ละ 1,000 บาท ตามเงื่อนไขไม่เกิน 10 ไร่ต่อครัวเรือน

งบไม่พอ-รอเคาะชื่อจริง

อย่างไรก็ตาม การพิจารณาขั้นสุดท้ายยังต้องรอการตรวจสอบคุณสมบัติเกษตรกรจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ก่อนสรุปรายชื่อผู้มีสิทธิ์รับเงินสนับสนุนที่แท้จริง ซึ่งหากตัดรายชื่อที่ซ้ำซ้อนหรือไม่เข้าเกณฑ์ออกไป อาจช่วยลดภาระงบประมาณลงได้บางส่วน โดยปัจจุบันยังมีงบจากโครงการแจกเงินนาปีที่เหลืออยู่มากกว่า 4,000 ล้านบาท

จับตามาตรการ “พยุงราคาข้าว”

ขณะเดียวกัน การประชุม นบข. ในครั้งนี้ยังเตรียมพิจารณาแผนรับมือข้าวนาปี ที่จะเริ่มเก็บเกี่ยวในเดือนตุลาคมนี้ โดยเน้นมาตรการชะลอการขาย ป้องกันไม่ให้ข้าวจำนวนมากไหลเข้าสู่ตลาดพร้อมกัน ซึ่งจะยิ่งกดราคาลงอีก

4 มาตรการหลักที่จะพิจารณา ได้แก่

  1. สินเชื่อชะลอการขายข้าวเปลือกนาปี

  2. สินเชื่อเพื่อรวบรวมข้าวและสร้างมูลค่าเพิ่มโดยสถาบันเกษตรกร

  3. ชดเชยดอกเบี้ยผู้ประกอบการค้าข้าวที่เก็บสต๊อก

  4. จัดตลาดนัดข้าวเปลือก เพิ่มช่องทางจำหน่าย

นอกจากนี้ ยังมีข้อเสนอจากกรรมาธิการและสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรหลายคนที่ต้องการให้รัฐบาลรื้อฟื้นนโยบาย “ประกันรายได้” กลับมาใช้ในฤดูกาลนี้ เพื่อรองรับสถานการณ์ราคาข้าวที่ต่ำกว่าทุกปีที่ผ่านมา

ส่งออกข้าวไทยยังทรุดต่อเนื่อง

ข้อมูลล่าสุดจากสมาคมโรงสีข้าวไทยระบุว่า เดือนพฤษภาคม 2568 ไทยส่งออกข้าวเพียง 656,952 ตัน ลดลง 0.2% จากปีที่แล้ว มูลค่าลดลงเกือบ 10% เหลือ 396 ล้านดอลลาร์ ขณะที่ช่วง 5 เดือนแรกของปีนี้ (ม.ค.–พ.ค.) ไทยส่งออกข้าวได้ 3 ล้านตัน ลดลงถึง 25.7% คิดเป็นมูลค่าเพียง 1,878 ล้านดอลลาร์ ลดลง 30.1%

ราคาข้าวเปลือกเจ้าปัจจุบันอยู่ที่ 7,400–7,500 บาทต่อตัน ต่ำกว่าปีก่อนที่อยู่ราว 10,000 บาทต่อตันอย่างชัดเจน โดยปัจจัยสำคัญมาจากการที่อินเดียกลับมาส่งออกข้าวเต็มรูปแบบ ส่งผลให้ตลาดโลกมีอุปทานล้น และกดราคาข้าวจากประเทศคู่แข่ง รวมถึงไทย

สัญญาณเตือนเศรษฐกิจฐานราก

สถานการณ์ครั้งนี้สะท้อนปัญหาใหญ่ของภาคเกษตร ซึ่งเป็นเศรษฐกิจฐานรากของประเทศ ที่ยังขาดความยืดหยุ่นและพึ่งพานโยบายภาครัฐอย่างสูง การประชุม นบข. ครั้งนี้ จึงถูกจับตาจากทั้งภาคเกษตร ภาคการเมือง และภาคเอกชน ว่ารัฐบาลจะสามารถพลิกวิกฤตนี้ให้เป็นโอกาสได้อย่างไร