ศาลรัฐบาลกลางในสหรัฐฯ ตั้งคำถามสำคัญต่อ Meta Platforms กรณีการนำหนังสือที่มีลิขสิทธิ์ไปใช้ในการฝึกโมเดลปัญญาประดิษฐ์ (AI) Llama โดยไม่ขออนุญาตจากเจ้าของผลงาน ซึ่งอาจเป็นคดีตัวอย่างที่เขย่าวงการ AI ทั้งหมด

ผู้พิพากษา วินซ์ ชาเบรีย กล่าวอย่างตรงไปตรงมาระหว่างการพิจารณาคดีว่า การที่บริษัทเทคโนโลยีขนาดใหญ่ใช้เนื้อหาที่มีลิขสิทธิ์ในการสร้างระบบที่สามารถผลิตเนื้อหาใหม่ได้แบบไม่จำกัด อาจเป็นการทำลายตลาดของนักเขียนต้นฉบับโดยตรง

“คุณใช้ผลงานของเขาเพื่อสร้างเครื่องมือที่สามารถผลิตงานแข่งกับเขาได้ แล้วจะบอกว่าไม่ต้องจ่ายค่าลิขสิทธิ์เลยเนี่ยนะ?” ผู้พิพากษากล่าว

Meta ยืนยันว่าการกระทำของตนเข้าข่าย “การใช้งานที่เป็นธรรม” (Fair Use) โดยอ้างว่าการนำข้อมูลไปใช้ฝึกโมเดลไม่ได้เป็นการลอกเลียนโดยตรง แต่เป็นการสร้างสิ่งใหม่ที่เปลี่ยนแปลงจากต้นฉบับ

อย่างไรก็ตาม ผู้พิพากษาแย้งว่า แม้การใช้งานจะมีลักษณะเปลี่ยนแปลง (transformative) แต่ก็อาจส่งผลกระทบต่อรายได้ของเจ้าของผลงานได้อย่างมาก และยังไม่ชัดเจนว่าฝ่ายโจทก์สามารถพิสูจน์ผลกระทบเหล่านี้ได้มากพอหรือไม่

คดีนี้ถูกยื่นโดยนักเขียนชื่อดังหลายราย รวมถึง Junot Diaz และ Sarah Silverman ซึ่งกล่าวหาว่า Meta ใช้ไฟล์หนังสือเถื่อนมาเป็นข้อมูลฝึก AI โดยไม่ขออนุญาตหรือชดเชยใด ๆ

คำตัดสินสุดท้ายของคดีนี้จะเป็นหมุดหมายสำคัญของวงการเทคโนโลยี ว่าบริษัทต่าง ๆ จะต้องรับผิดชอบต่อเนื้อหาที่ใช้ฝึก AI อย่างไรในอนาคต