หากพูดถึงเว็บไซต์และแอปพลิเคชันที่ทำให้คนทั่วไปสามารถเห็นการเคลื่อนไหวของเครื่องบินแบบเรียลไทม์ “Flightradar24” คือชื่อที่โด่งดังที่สุดในโลก หลายคนใช้เพื่อติดตามเที่ยวบินของครอบครัว เช็กว่ารถบัสที่สนามบินควรออกตอนไหน นักบินสมัครเล่นใช้เพื่อเรียนรู้เส้นทาง และแม้แต่นักวิเคราะห์การบินก็ใช้ข้อมูลเหล่านี้ในการทำวิจัย เบื้องหลังสิ่งที่ดูเรียบง่ายบนหน้าจอ คือระบบติดตามที่ซับซ้อนและครอบคลุมที่สุดระบบหนึ่งของโลก
จุดเริ่มต้นจากสัญญาณ ADS-B
หัวใจสำคัญของ Flightradar24 คือ ADS-B (Automatic Dependent Surveillance–Broadcast) เทคโนโลยีที่ทำให้เครื่องบินส่งข้อมูลตำแหน่ง ความสูง ความเร็ว และทิศทาง ออกมาทางสัญญาณวิทยุ เครื่องบินพาณิชย์รุ่นใหม่เกือบทั้งหมดติดตั้ง ADS-B เป็นมาตรฐาน สัญญาณเหล่านี้สามารถถูกดักฟังได้ด้วยเครื่องรับที่ไม่ซับซ้อนมาก Flightradar24 จึงสร้างเครือข่ายผู้ใช้ทั่วโลกมาตั้งเครื่องรับเพื่อจับสัญญาณเหล่านี้
เครือข่ายอาสาสมัครครอบคลุมทั่วโลก
สิ่งที่ทำให้ Flightradar24 พิเศษกว่าระบบอื่น คือเครือข่าย ผู้ใช้งานอาสาสมัครหลายหมื่นคน ที่ติดตั้งเครื่องรับ ADS-B ตามบ้าน ตามตึกสูง หรือแม้แต่บนเกาะเล็ก ๆ สถานีเหล่านี้มีรัศมีรับสัญญาณได้ราว 200–400 กิโลเมตร เมื่อรวมเข้าด้วยกัน จึงครอบคลุมแทบทั้งโลก
บริษัทเองยังส่งเครื่องรับฟรีไปยังผู้ที่อยู่ในพื้นที่ที่ยังไม่มีสัญญาณครอบคลุม ทำให้เครือข่ายขยายตัวต่อเนื่อง ยิ่งมีจุดรับมาก ความแม่นยำและความต่อเนื่องของข้อมูลก็ยิ่งสูง
เทคโนโลยีเสริม: MLAT, เรดาร์ และดาวเทียม
แม้ ADS-B จะเป็นหลัก แต่ไม่ใช่ทุกเครื่องบินที่ติดตั้ง Flightradar24 จึงใช้เทคโนโลยีเสริม ได้แก่:
MLAT (Multilateration): หากเครื่องบินส่งเพียงสัญญาณ Mode S โดยไม่มีตำแหน่ง GPS ระบบจะคำนวณตำแหน่งจากเวลาที่หลายสถานีรับสัญญาณเดียวกัน ข้อแม้คือ ต้องมีสถานีอย่างน้อย 4 จุดครอบคลุมเครื่องบินลำนั้น
ข้อมูลเรดาร์และ FAA: ในบางประเทศ Flightradar24 เข้าถึงข้อมูลเรดาร์ของหน่วยงานการบินพลเรือนโดยตรง ช่วยเติมเต็มพื้นที่ที่สัญญาณภาคพื้นไม่ครอบคลุม
Satellite ADS-B: สำหรับเส้นทางเหนือมหาสมุทรหรือเขตห่างไกล ปัจจุบันมีการใช้ดาวเทียมที่สามารถรับสัญญาณ ADS-B จากอวกาศ ทำให้เห็นเที่ยวบินได้แทบทุกที่บนโลก
การประมวลผลและแสดงผล
ข้อมูลดิบที่ถูกส่งมายังเซิร์ฟเวอร์ของ Flightradar24 จะถูกประมวลผลทันที ระบบตรวจสอบความถูกต้อง ตัดข้อมูลซ้ำ และจับคู่กับฐานข้อมูลจริง เช่น หมายเลขเที่ยวบิน ชื่อสายการบิน ประเภทเครื่องบิน และตารางการบิน ข้อมูลเหล่านี้จะถูกซ้อนทับบนแผนที่ออนไลน์
ผู้ใช้จึงสามารถคลิกดูเที่ยวบินใดก็ได้ เห็นความสูง ความเร็ว จุดเริ่มต้น จุดหมายปลายทาง และเส้นทางที่บินผ่าน แม้กระทั่งย้อนดูได้ว่าเมื่อวานนี้เครื่องบินลำนี้บินเส้นทางใด
ความสำคัญและการใช้งานจริง
Flightradar24 ไม่ได้เป็นเพียงของเล่นสำหรับคนรักการบิน แต่มีการใช้งานจริงอย่างกว้างขวาง เช่น
ครอบครัวนักเดินทาง ใช้เพื่อติดตามว่าเที่ยวบินจะถึงตรงเวลาไหม
สื่อมวลชน ใช้รายงานข่าวเหตุการณ์เร่งด่วน เช่น เครื่องบินเกิดเหตุฉุกเฉิน
นักวิจัยและนักวิเคราะห์ ใช้ข้อมูลเพื่อศึกษารูปแบบเส้นทางการบินและแนวโน้มการเดินทาง
ผู้สนใจทั่วไป ใช้เพื่อเรียนรู้เรื่องการบินและติดตามเครื่องบินพิเศษ เช่น เครื่องบินผู้นำประเทศหรือเครื่องบินรุ่นหายาก
